Năm 2025 - 2026 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường tại Việt Nam với sự ra đời của QCVN 98:2025/BNNMT. Đây là quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đầu tiên quy định cụ thể, chi tiết về các công trình xử lý nước thải tại chỗ – hạng mục vốn bị nhiều chủ đầu tư xem nhẹ hoặc xây dựng sai quy cách.
Nếu bạn là chủ nhà, chủ doanh nghiệp hay đơn vị tư vấn thiết kế, việc không nắm rõ những quy chuẩn xử lý nước thải tại chỗ 2026 có thể dẫn đến rủi ro bị xử phạt hành chính nặng nề, hoặc buộc phải đập bỏ hệ thống cũ để xây mới. Tại bài viết này, Regreen Việt Nam sẽ phân tích chi tiết những thay đổi cốt lõi và cung cấp giải pháp tối ưu nhất cho công trình của bạn.
Tổng quan QCVN mới về công trình xử lý nước thải tại chỗ 2026
Tình trạng ô nhiễm nguồn nước ngầm và nước mặt tại các đô thị lớn đang ở mức báo động. Phần lớn nguyên nhân đến từ việc các bể tự hoại truyền thống không đạt chuẩn, xả thải trực tiếp ra môi trường. Để kiểm soát vấn đề này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành quy chuẩn mới nhằm siết chặt quản lý chất lượng xả thải ngay tại nguồn.
Theo lộ trình, QCVN 98:2025/BNNMT sẽ có hiệu lực thi hành mạnh mẽ từ năm 2026. Điều này có nghĩa là mọi công trình xử lý nước thải tại chỗ được xây dựng mới hoặc cải tạo sau thời điểm này bắt buộc phải tuân thủ các thông số kỹ thuật khắt khe hơn.
Đối tượng phải áp dụng bao gồm:
- Nhà ở riêng lẻ tại đô thị, khu dân cư tập trung.
- Các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ quy mô hộ gia đình.
- Khu du lịch, resort, homestay, cơ sở lưu trú.
- Làng nghề và các khu vực công cộng (công viên, chợ, bến xe...).
>>> Xem thêm: Xử lý nước thải tại chỗ là gì? Cập nhật quy định mới nhất
QCVN 98:2025/BNNMT là gì? Cơ sở pháp lý liên quan công trình xử lý nước thải tại chỗ
Để hiểu đúng và làm đúng, trước hết chúng ta cần trả lời câu hỏi: QCVN 98:2025/BNNMT là gì?
Đây là Văn bản Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia quy định về các yêu cầu kỹ thuật, quản lý và bảo vệ môi trường đối với công trình xử lý nước thải tại chỗ và các thiết bị xử lý hợp khối. Quy chuẩn này áp dụng cho những nơi chưa có hệ thống thu gom nước thải tập trung hoặc không thể đấu nối vào hệ thống chung của đô thị.
Tại Mục 1 của quy chuẩn, phạm vi điều chỉnh được xác định rõ ràng là nước thải sinh hoạt phát sinh từ hoạt động của con người (ăn uống, tắm giặt, vệ sinh). Một điểm quan trọng cần lưu ý là mối liên hệ mật thiết giữa các văn bản pháp luật:
- QCVN 14:2025/BTNMT (nước thải sinh hoạt): Là quy chuẩn gốc về chất lượng nước thải, là đích đến mà công trình xử lý nước thải tại chỗ phải đạt được nếu công suất lớn.
- Luật Bảo vệ Môi trường 2020: Là khung pháp lý cao nhất, quy định trách nhiệm của chủ nguồn thải phải xử lý nước thải đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường.
Việc am hiểu sự liên kết này giúp chủ đầu tư thấy rằng, việc lắp đặt công trình xử lý nước thải tại chỗ đạt chuẩn không còn là sự lựa chọn, mà là nghĩa vụ bắt buộc.
Các yêu cầu kỹ thuật bắt buộc đối với công trình xử lý nước thải tại chỗ theo QCVN 98:2025
Khác với các bể phốt xây gạch "áng chừng" trước đây, công trình xử lý nước thải tại chỗ theo quy chuẩn mới phải đáp ứng các chỉ số kỹ thuật chính xác từng milimet.
Yêu cầu thiết kế công trình xử lý nước thải tại chỗ theo chuẩn mới
Về mặt kết cấu, công trình phải đảm bảo độ bền vững, an toàn và đặc biệt là khả năng chống thấm tuyệt đối để ngăn nước thải rò rỉ ra mạch nước ngầm. Vị trí lắp đặt công trình xử lý nước thải tại chỗ phải được tính toán để không bị sụt lún, không bị đẩy nổi (với các vùng đất trũng) và thuận lợi cho việc hút bùn, bảo trì.
Ngoài ra, hệ thống bắt buộc phải tích hợp các giải pháp: tách rác thô, tách dầu mỡ (đối với nước thải bếp ăn), và hệ thống thông hơi để chống mùi hôi phát tán ra môi trường xung quanh.
Cấu trúc bắt buộc trong công trình xử lý nước thải tại chỗ
Đây là nội dung thay đổi lớn nhất mà nhiều đơn vị thi công truyền thống chưa cập nhật. Theo quy chuẩn mới, một công trình xử lý nước thải tại chỗ đạt chuẩn phải có các phân vùng chức năng sau:
- Vùng lưu không trên mặt nước: Bắt buộc phải có dung tích tối thiểu bằng 20% dung tích hữu dụng của công trình và chiều cao tối thiểu 0,2m. Điều này giúp tạo không gian cho quá trình chuyển hóa khí và ngăn trào ngược khi lưu lượng tăng đột biến.
- Vùng chứa bùn cặn: Phải được thiết kế để lưu trữ lượng bùn tích lũy trong thời gian tối thiểu 01 năm. Nếu không đáp ứng thể tích này, công trình phải trang bị giải pháp đo lượng bùn và có kế hoạch hút bùn định kỳ nghiêm ngặt.
Yêu cầu an toàn đối với thiết bị xử lý nước thải tại chỗ
Đối với các thiết bị xử lý nước thải tại chỗ chế tạo sẵn (dạng module hợp khối), ngoài yếu tố môi trường, còn phải đáp ứng an toàn về điện, cơ khí và vận hành. Các thiết bị bơm, máy thổi khí đi kèm phải tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật về cơ - điện công trình để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người sử dụng.
Giá trị giới hạn thông số ô nhiễm trong công trình xử lý nước thải tại chỗ theo QCVN 98:2025
Chất lượng nước đầu ra là thước đo quan trọng nhất. Tùy thuộc vào quy mô xả thải, giá trị giới hạn thông số ô nhiễm QCVN sẽ có sự khác biệt.
Công trình có công suất < 2 m³/ngày
Đây thường là các hệ thống xử lý nước thải mini dành cho hộ gia đình đơn lẻ. Với nhóm này, tiêu chuẩn nước thải sau xử lý được quy định tại Bảng 1 của QCVN 98:2025.
Các chỉ số quan trọng gồm:
- BOD5 (20°C): ≤ 130 mg/l.
- COD: ≤ 200 mg/l.
- TSS (Tổng chất rắn lơ lửng): ≤ 120 mg/l.
Việc giới hạn này được nới rộng hơn so với hệ thống lớn nhằm phù hợp với điều kiện kinh tế và kỹ thuật của các hộ gia đình, nhưng vẫn đảm bảo sạch hơn rất nhiều so với bể tự hoại cũ.
Công trình 2 – < 20 m³/ngày
Đối với quy mô này (nhà hàng, khách sạn nhỏ, dãy trọ), yêu cầu đối với công trình xử lý nước thải tại chỗ khắt khe hơn nhiều.
Các thông số phải kiểm soát bao gồm: pH (5-9), BOD5 (≤ 60 mg/l), Tổng Nitơ, Tổng Phốt pho, Dầu mỡ động thực vật và Tổng Coliform.
Đây là thách thức lớn cho các cơ sở kinh doanh nếu chỉ sử dụng biện pháp lắng lọc thông thường mà không áp dụng công nghệ xử lý nước thải tại chỗ bằng vi sinh hiếu khí.
Công trình ≥ 20 m³/ngày
Khi công suất thiết kế từ 20 m³/ngày trở lên, công trình xử lý nước thải tại chỗ phải đảm bảo chất lượng nước đầu ra đạt chuẩn theo QCVN 14:2025/BTNMT (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải sinh hoạt). Lúc này, hệ thống được coi như một trạm xử lý nước thải tập trung thu nhỏ với yêu cầu kỹ thuật rất cao.
Quy định vận hành – quan trắc đối với công trình xử lý nước thải tại chỗ theo QCVN mới
Sở hữu một hệ thống tốt chưa đủ, quy định vận hành hệ thống xử lý nước thải yêu cầu chủ sở hữu phải duy trì hiệu quả đó liên tục.
Quy định vận hành hệ thống
Chủ công trình có trách nhiệm vận hành đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc đơn vị thiết kế. Các hạng mục cần kiểm tra thường xuyên bao gồm: tình trạng hoạt động của bơm/máy thổi khí, độ dày lớp váng cặn, mức bùn tích lũy.
Việc hút bùn và bảo trì phải được thực hiện định kỳ. Nếu xảy ra sự cố khiến các chỉ số vượt chuẩn, chủ công trình xử lý nước thải tại chỗ phải có biện pháp khắc phục ngay lập tức để tránh phát tán ô nhiễm.
Quy định quan trắc – lấy mẫu
QCVN mới quy định rõ về tần suất và phương pháp lấy mẫu. Việc lấy mẫu phân tích phải được thực hiện bởi đơn vị có Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường.
Đặc biệt, tiêu chuẩn kỹ thuật nước thải sinh hoạt tại chỗ yêu cầu phải lấy mẫu nước thải sau xử lý để kiểm tra sau khi hệ thống đã vận hành ổn định ít nhất 30 ngày. Đây là cơ sở để nghiệm thu và đánh giá sự phù hợp của công trình.
Quy định về chứng nhận, hợp quy công trình xử lý nước thải tại chỗ
Một điểm mới mang tính cách mạng trong QCVN 98:2025 là quy định về công bố hợp quy. Theo đó, các tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu thiết bị xử lý nước thải tại chỗ phải thực hiện chứng nhận hợp quy theo Phương thức 1 (Thử nghiệm mẫu điển hình).
Giấy chứng nhận hợp quy cho công trình xử lý nước thải tại chỗ dạng thiết bị hợp khối có hiệu lực tối đa 3 năm. Điều này giúp loại bỏ các sản phẩm kém chất lượng, hàng trôi nổi không rõ nguồn gốc trên thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Công trình xử lý nước thải tại chỗ của Regreen Việt Nam đạt chuẩn QCVN 98
Trước những thay đổi khắt khe của pháp luật, Regreen Việt Nam tự hào là đơn vị tiên phong cung cấp các giải pháp công trình xử lý nước thải tại chỗ đạt chuẩn QCVN 98:2025/BNNMT.
Thiết bị xử lý nước thải tại chỗ hợp khối Regreen
Chúng tôi cung cấp các dòng sản phẩm Composite hợp khối đúc sẵn, tích hợp đầy đủ các ngăn: tách rác, điều hòa, bể thiếu khí/hiếu khí và ngăn lắng khử trùng. Thiết kế này giúp công trình xử lý nước thải tại chỗ của Regreen cực kỳ nhỏ gọn, dễ dàng lắp đặt ngầm hoặc nổi, đảm bảo kín khít 100%, không rò rỉ và tuyệt đối không gây mùi hôi khó chịu.
Công nghệ xử lý sinh học – lọc – khử trùng đạt chuẩn
Regreen áp dụng các công nghệ xử lý nước thải tại chỗ tiên tiến nhất như AAO, MBBR hay MBR. Nhờ đó, nước thải đầu ra luôn đạt các chỉ số BOD, COD, Nitơ, Phốt pho thấp hơn giới hạn cho phép của quy chuẩn. Hệ thống của chúng tôi linh hoạt cho mọi công suất, từ xử lý nước thải sinh hoạt 2m3/ngày cho hộ gia đình đến các trạm 50-100 m³/ngày cho khu nghỉ dưỡng.
Dịch vụ thi công & vận hành trọn gói của Regreen Việt Nam
Không chỉ bán thiết bị, Regreen cung cấp giải pháp trọn gói:
- Khảo sát hiện trạng và tính toán lưu lượng chính xác.
- Thiết kế và thi công lắp đặt công trình xử lý nước thải tại chỗ nhanh chóng.
- Hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ pháp lý, hồ sơ môi trường, nghiệm thu và công bố hợp quy.
- Dịch vụ bảo trì, bảo dưỡng và hút bùn định kỳ chuyên nghiệp.
Việc tuân thủ QCVN 98:2025/BNNMT cho công trình xử lý nước thải tại chỗ là yêu cầu bắt buộc và là xu hướng tất yếu của xã hội văn minh. Đừng để hệ thống xử lý nước thải trở thành gánh nặng pháp lý cho công trình của bạn.
Hãy liên hệ ngay với Regreen Việt Nam để được tư vấn giải pháp công trình xử lý nước thải tại chỗ đạt chuẩn, tối ưu chi phí và thi công trọn gói. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
Trụ sở: 63/21C Đường số 9, P. Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh.
Xưởng sản xuất: Đường - 768, Trảng Dài, Biên Hòa, Đồng Nai, Việt Nam.
Điện thoại: 0902.337.365 – 0946.442.233.
Form đăng ký: Điền form liên hệ tại đây.
Email: info@Regreen.vn – Regreenvn@gmail.com.
Website: www.regreen.vn
Lợi ích khi tuân thủ QCVN mới trong công trình xử lý nước thải tại chỗ
Việc đầu tư bài bản cho công trình xử lý nước thải tại chỗ ngay từ đầu mang lại lợi ích kép:
- Pháp lý an toàn: Tránh tuyệt đối các rủi ro bị thanh tra, kiểm tra và xử phạt vi phạm hành chính về môi trường.
- Bền vững: Hệ thống đạt chuẩn giúp bảo vệ nguồn nước ngầm, bảo vệ sức khỏe gia đình và cộng đồng.
- Kinh tế: Công nghệ hiện đại giúp tăng tuổi thọ hệ thống lên tới 50 năm, giảm tần suất phải hút bùn, tiết kiệm chi phí vận hành lâu dài.
FAQ – Câu hỏi thường gặp về công trình xử lý nước thải tại chỗ theo QCVN 2026
QCVN mới cho công trình xử lý nước thải tại chỗ có hiệu lực khi nào?
Theo dự thảo và lộ trình ban hành, các quy định kỹ thuật mới sẽ được áp dụng bắt buộc cho các công trình xây dựng và cải tạo từ năm 2026.
Công trình xử lý nước thải tại chỗ dưới 2m³/ngày phải đạt những thông số nào?
Với quy mô này (hộ gia đình), nước thải sau xử lý cần đạt: BOD5 ≤ 130 mg/l, COD ≤ 200 mg/l, TSS ≤ 120 mg/l theo Bảng 1 QCVN 98:2025.
Thiết bị xử lý nước thải tại chỗ có cần chứng nhận hợp quy không?
Có. Thiết bị sản xuất sẵn, nhập khẩu bắt buộc phải có giấy chứng nhận hợp quy và công bố hợp quy trước khi đưa ra thị trường.
Bao lâu phải hút bùn đối với công trình xử lý nước thải tại chỗ?
Theo quy chuẩn, vùng chứa bùn phải thiết kế để lưu trữ tối thiểu 1 năm. Tuy nhiên, Regreen khuyến nghị nên kiểm tra và hút bùn định kỳ 12-18 tháng/lần để đảm bảo hiệu suất xử lý tốt nhất.
Công trình xử lý nước thải tại chỗ cho hộ gia đình có bắt buộc không?
Bắt buộc đối với nhà ở riêng lẻ tại đô thị, khu dân cư tập trung khi xây dựng mới hoặc cải tạo sửa chữa lớn.
Tại sao cần vùng lưu không trong công trình xử lý nước thải tại chỗ?
Vùng lưu không (chiếm ít nhất 20% dung tích) là khoảng không gian cần thiết để chứa khí sinh ra trong quá trình phân hủy chất thải và dự phòng lưu lượng nước tăng đột ngột, ngăn chặn sự cố trào ngược.
Chi phí lắp đặt công trình xử lý nước thải tại chỗ phụ thuộc vào yếu tố nào?
Chi phí phụ thuộc vào: công suất xử lý (m³/ngày), công nghệ áp dụng (truyền thống hay màng lọc), vật liệu thiết bị (Composite hay bê tông) và điều kiện thi công thực tế.
