Hơn 80% nước thải sinh hoạt đô thị tại Việt Nam xả thẳng ra môi trường mà chưa qua xử lý - con số từ Bộ Tài nguyên và Môi trường không chỉ phản ánh một thực trạng đáng báo động về môi trường, mà còn là lời cảnh tỉnh cho sức khỏe cộng đồng. Hàng triệu hộ gia đình đang vô tình sống chung với nguồn nước bị ô nhiễm, hít thở không khí chứa khí độc từ hệ thống thoát nước, và sử dụng nguồn nước ngầm đã nhiễm bẩn.

Đáng lo ngại hơn, những tác động lâu dài đến sức khỏe từ ô nhiễm nước thải sinh hoạt thường bị xem nhẹ hoặc hiểu chưa đầy đủ. Bài viết này, từ góc nhìn của chuyên gia môi trường, sẽ phân tích toàn diện mối nguy hiểm tiềm ẩn và chỉ ra giải pháp bảo vệ sức khỏe bền vững cho bạn và người thân.

Thực trạng đáng báo động về ô nhiễm nước thải sinh hoạt tại Việt Nam

Khắp các tỉnh thành từ Hà Nội, TP.HCM đến các vùng nông thôn, câu chuyện về ô nhiễm nước thải sinh hoạt chưa bao giờ hết nóng. Nước thải đen ngòm, bốc mùi nồng nặc trở thành nỗi ám ảnh của nhiều khu dân cư. Vậy đâu là gốc rễ của vấn đề?

Các nguyên nhân chính dẫn đến ô nhiễm nước thải sinh hoạt lan rộng

Để giải quyết tận gốc, chúng ta cần nhìn thẳng vào nguyên nhân gây ra ô nhiễm nước thải sinh hoạt.

• Hạ tầng kỹ thuật lạc hậu: Tại các thành phố lớn, hệ thống cống thoát nước chung cho cả nước mưa và nước thải đã quá cũ kỹ, xuống cấp trầm trọng, dẫn đến tình trạng quá tải và tràn ngược mỗi khi mưa lớn.
• Thói quen xả thải trực tiếp: Ở nhiều khu vực ven sông, kênh rạch, người dân vẫn giữ thói quen xả thẳng nước thải giặt giũ, vệ sinh ra môi trường mà không qua bất kỳ khâu lọc nào.
• Bể phốt không đạt chuẩn: Rất nhiều hộ gia đình sử dụng bể tự hoại xây dựng sai quy cách, không có ngăn lọc, khiến chất thải chưa phân hủy tràn ra ngoài, gia tăng mức độ ô nhiễm nước thải sinh hoạt trong lòng đất.
• Thiếu hụt hệ thống xử lý cục bộ: Các khu đô thị mới, tòa nhà chung cư đôi khi bỏ quên hoặc vận hành cầm chừng hệ thống xử lý nước thải gia đình, khiến nguồn thải đầu ra vượt xa quy chuẩn cho phép.

Thành phần độc hại có trong vùng bị ô nhiễm nước thải sinh hoạt

Nước thải không chỉ là nước bẩn. Dưới kính hiển vi của các nhà khoa học môi trường, vùng bị ô nhiễm nước thải sinh hoạt là một ổ chứa các thành phần cực kỳ độc hại:

• Vi sinh vật gây bệnh: Mật độ vi khuẩn Coliform, E. Coli, Salmonella (thương hàn), Vibrio cholerae (tả) trong nước thải thường cao gấp hàng nghìn lần mức cho phép. Vi khuẩn trong nước thải sinh hoạt là nguyên nhân chính gây ra các ổ dịch bệnh truyền nhiễm.
• Chất hữu cơ phân hủy: Sự phân hủy kỵ khí của protein và carbohydrate sinh ra các khí độc gây mùi hôi thối đặc trưng như H2S (Hydro Sunfua), CH4 (Metan), Mercaptan.
• Hóa chất độc hại: Tồn dư của xà phòng, nước rửa chén, chất tẩy bồn cầu, dầu mỡ động vật... tạo nên một hỗn hợp hóa học bền vững, khó phân hủy tự nhiên, góp phần làm nghiêm trọng hơn tình trạng ô nhiễm nước thải sinh hoạt.

5 tác động nghiêm trọng của ô nhiễm nước thải sinh hoạt đến sức khỏe con người

Đừng chủ quan khi nghĩ rằng chỉ cần đóng kín cửa là an toàn. Tác hại của nước thải sinh hoạt có thể xâm nhập vào cơ thể bạn qua đường ăn uống, hô hấp và tiếp xúc da. Dưới đây là 5 tác động sức khỏe nghiêm trọng nhất mà bạn cần cảnh giác.

Bệnh lý đường tiêu hóa do ô nhiễm nước thải sinh hoạt

Đây là nhóm bệnh phổ biến nhất liên quan trực tiếp đến nguồn nước. Khi nguồn nước ngầm hoặc nước mặt bị nhiễm bẩn bởi ô nhiễm nước thải sinh hoạt, vi khuẩn sẽ dễ dàng xâm nhập vào cơ thể.

• Các bệnh cấp tính: Tiêu chảy cấp, tả, lỵ trực khuẩn, thương hàn là những cái tên quen thuộc. Vi khuẩn E.coli và Salmonella có trong phân người thải ra môi trường có khả năng sinh sôi mạnh mẽ.
• Tác động lên trẻ em: Ô nhiễm nước thải sinh hoạt ảnh hưởng đến trẻ em nặng nề hơn người lớn. Hệ tiêu hóa non nớt của trẻ khi nhiễm khuẩn dễ dẫn đến mất nước, suy dinh dưỡng thể thấp còi và ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ lâu dài.
• Số liệu báo động: Theo WHO, hàng năm có hàng triệu ca tử vong do các bệnh tiêu chảy liên quan đến nước sạch và vệ sinh môi trường kém.

Nguy cơ nhiễm ký sinh trùng từ nước thải sinh hoạt ô nhiễm

Môi trường ô nhiễm nước thải sinh hoạt là thiên đường cho các loại ký sinh trùng sinh sôi nảy nở.

• Các loại ký sinh trùng phổ biến: Trứng giun đũa, giun tóc, sán lá gan lớn... thường tồn tại rất dai trong nước thải và bùn cặn.
• Chu trình lây nhiễm: Chúng xâm nhập vào cơ thể khi con người sử dụng nguồn nước nhiễm bẩn để tưới rau, rửa thực phẩm hoặc vô tình nuốt phải khi bơi lội.
• Hậu quả: Nhiễm ký sinh trùng kéo dài gây thiếu máu, suy nhược cơ thể, tắc ruột và các biến chứng nguy hiểm ở gan, mật. Tại các vùng nông thôn sử dụng phân tươi hoặc nước thải chưa xử lý để tưới tiêu, tỷ lệ nhiễm giun sán luôn ở mức rất cao.

Ô nhiễm nước thải sinh hoạt gây bệnh về da và mắt

Bạn có bao giờ cảm thấy ngứa ngáy sau khi lội nước mưa ngập đường? Đó chính là tác động trực tiếp của ô nhiễm nước thải sinh hoạt.

• Bệnh da liễu: Nước thải chứa nhiều tạp chất, axit, kiềm và vi khuẩn tụ cầu vàng gây viêm da tiếp xúc, ghẻ lở, nấm kẽ chân (nước ăn chân), hắc lào. Đặc biệt, những người có vết thương hở nếu tiếp xúc với nước thải rất dễ bị nhiễm trùng uốn ván hoặc hoại tử da.
• Bệnh về mắt: Vi khuẩn và virus trong nước bẩn bắn vào mắt gây viêm kết mạc (đau mắt đỏ), đau mắt hột, thậm chí gây loét giác mạc dẫn đến mù lòa nếu không điều trị kịp thời. Trẻ em hay chơi đùa gần các kênh rạch ô nhiễm là đối tượng dễ mắc phải nhất.

Nguy cơ ung thư từ tiếp xúc lâu dài với nước thải sinh hoạt

Đây là tác hại đáng sợ nhất nhưng thường bị bỏ qua vì nó không biểu hiện ngay lập tức. Nước thải sinh hoạt gây ung thư là một thực tế đã được nhiều nghiên cứu khoa học cảnh báo.

• Cơ chế gây bệnh: Các chất tẩy rửa tổng hợp, dung môi hữu cơ và đôi khi là kim loại nặng (Asen, Chì, Thủy ngân - thường lẫn vào nước thải sinh hoạt từ các hoạt động gia công nhỏ lẻ tại gia đình) sẽ tích tụ trong cơ thể.
• Tác động tích lũy: Quá trình tích tụ này diễn ra trong 10-20 năm. Các chất độc hại gây đột biến gen, phá hủy tế bào.
• Các loại ung thư liên quan: Các nghiên cứu dịch tễ học đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc sống trong khu vực ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt nặng nề với tỷ lệ ung thư dạ dày, ung thư gan và ung thư bàng quang tăng cao.

Ảnh hưởng đến hệ hô hấp do ô nhiễm nước thải sinh hoạt

Không chỉ qua đường tiêu hóa hay da, ô nhiễm nước thải sinh hoạt tấn công chúng ta qua từng hơi thở.

• Khí độc vô hình: Quá trình phân hủy chất hữu cơ trong cống rãnh sinh ra H2S (mùi trứng thối), NH3 (mùi khai) và CH4.
• Tác động sức khỏe: Hít phải các khí này ở nồng độ thấp nhưng liên tục sẽ gây viêm mũi dị ứng, viêm xoang, đau đầu mãn tính, giảm khứu giác. Ở nồng độ cao hơn, chúng kích ứng niêm mạc phổi, gây ho dai dẳng, hen phế quản và làm suy giảm chức năng phổi, đặc biệt nguy hiểm với người già và người có tiền sử bệnh hô hấp tại các đô thị đông đúc như Hà Nội hay TP.HCM.

Dấu hiệu nhận biết bạn đang sống trong môi trường ô nhiễm nước thải sinh hoạt

Để bảo vệ bản thân, bạn cần nhận biết sớm các dấu hiệu nhận biết nước thải sinh hoạt ô nhiễm xung quanh ngôi nhà của mình.

Các dấu hiệu môi trường

• Mùi hôi thối đặc trưng: Khu vực cống rãnh, hố ga bốc mùi hôi nồng nặc, đặc biệt vào những ngày nắng nóng hoặc trước khi mưa. Mùi trứng thối là dấu hiệu rõ nhất của khí H2S.
• Màu nước bất thường: Nước tại các kênh mương gần nhà có màu đen kịt, xanh rêu đậm hoặc vẩn đục lờ đờ.
• Hiện tượng sủi bọt: Mặt nước xuất hiện nhiều bọt khí khó tan, váng dầu mỡ hoặc váng màu rỉ sắt.
• Hệ sinh thái chết: Không thấy cá, tôm hay sinh vật sống; cây cỏ ven bờ héo úa hoặc phát triển dị dạng (quá tốt do phú dưỡng nhưng yếu ớt).

Các triệu chứng sức khỏe cần cảnh giác

Nếu các thành viên trong gia đình thường xuyên gặp các vấn đề sau, hãy kiểm tra ngay nguồn nước và môi trường sống:

• Bị tiêu chảy, đau bụng âm ỉ thường xuyên mà không rõ nguyên nhân thực phẩm.
• Trẻ nhỏ hay bị ngứa da, nổi mẩn đỏ, phát ban tái đi tái lại.
• Người già trong nhà hay bị ho, khó thở, viêm họng dù không hút thuốc.
• Cảm giác mệt mỏi, suy nhược, đau đầu mỗi khi ở nhà nhưng đỡ hơn khi đi nơi khác (do hít phải khí độc từ ô nhiễm nước thải sinh hoạt).

Giải pháp xử lý và phòng tránh ô nhiễm nước thải sinh hoạt

Trước những tác hại khôn lường đó, chúng ta cần hành động ngay. Việc xử lý nước thải sinh hoạt không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà là hành động bảo vệ tính mạng.

Giải pháp cá nhân và gia đình

Mỗi cá nhân có thể góp phần giảm thiểu ô nhiễm nước thải sinh hoạt bằng những hành động nhỏ:

• Cách xử lý nước thải sinh hoạt tại nhà: Thường xuyên hút bể phốt định kỳ (3-5 năm/lần), sử dụng chế phẩm vi sinh để thúc đẩy quá trình phân hủy chất thải trong bể tự hoại.
• Thay đổi thói quen: Hạn chế sử dụng hóa chất tẩy rửa cực mạnh, ưu tiên các sản phẩm sinh học thân thiện môi trường. Tuyệt đối không đổ dầu mỡ thừa, rác thải rắn, băng vệ sinh xuống bồn cầu hay cống thoát nước.
• Lọc nước: Trang bị hệ thống lọc nước sinh hoạt tổng đầu nguồn để loại bỏ tạp chất và vi khuẩn trước khi sử dụng cho ăn uống, tắm giặt.

Hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt chuyên nghiệp

Đối với các khu dân cư, biệt thự, nhà hàng, khách sạn hay các khu công nghiệp, các giải pháp truyền thống là chưa đủ. Cần có một hệ thống xử lý chuyên nghiệp.

Regreen Việt Nam tự hào là công ty xử lý nước thải sinh hoạt uy tín hàng đầu hiện nay, mang đến giải pháp toàn diện:

• Công nghệ tiên tiến: Chúng tôi ứng dụng các công nghệ xử lý nước thải hiện đại nhất thế giới như MBR (Membrane Bioreactor), SBR, công nghệ sinh học kỵ khí - hiếu khí kết hợp (A/O). Công nghệ này giúp loại bỏ triệt để chất hữu cơ, nitơ, phốt pho và vi sinh vật gây bệnh.
• Cam kết chất lượng: Nước thải sau xử lý qua hệ thống của Regreen cam kết đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 14:2008/BTNMT (Cột B) về nước thải sinh hoạt và đáp ứng tiêu chuẩn mới QCVN 98:2025/BNNMT về xử lý nước thải sinh hoạt tại chỗ.
• Dịch vụ trọn gói: Regreen cung cấp dịch vụ từ tư vấn pháp lý, thiết kế bản vẽ, thi công lắp đặt đến vận hành và bảo trì. Các module xử lý nước thải hợp khối của chúng tôi nhỏ gọn, thẩm mỹ, tiết kiệm diện tích và chi phí vận hành cho chủ đầu tư.
• Chi phí hợp lý: Chúng tôi hiểu chi phí lắp đặt hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt là mối quan tâm lớn. Regreen luôn tối ưu hóa thiết kế để mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất nhưng vẫn đảm bảo chất lượng xả thải.

>>> Tham khảo: Báo giá thi công lắp đặt hệ thống xử lý nước thải trọn gói

Vai trò của cộng đồng và chính quyền

Cuộc chiến chống ô nhiễm nước thải sinh hoạt cần sự chung tay của toàn xã hội. Chính quyền cần đẩy mạnh đầu tư hạ tầng thu gom, xây dựng các nhà máy xử lý nước thải tập trung tại TP.HCM, Hà Nội và các đô thị lớn. Đồng thời, cần tăng cường giám sát, xử phạt nghiêm các hành vi xả thải trái phép gây ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt.

Ô nhiễm nước thải sinh hoạt không còn là nguy cơ xa vời mà đang hiện hữu ngay trước cửa nhà, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tương lai của con em chúng ta. Đừng để đến khi bệnh tật gõ cửa mới tìm cách khắc phục. Việc đầu tư cho một giải pháp xử lý nước thải bài bản chính là khoản đầu tư thông minh nhất cho sức khỏe dài lâu.

Nếu bạn đang tìm kiếm xử lý nước thải sinh hoạt tại TP.HCM, Hà Nội hay bất kỳ đâu trên toàn quốc, hãy hành động ngay hôm nay. Liên hệ với Regreen Việt Nam để được đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm tư vấn phương án xử lý tối ưu, tiết kiệm và đạt chuẩn môi trường nhất.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Trụ sở: 63/21C Đường số 9, P. Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh.
• Xưởng sản xuất: Đường - 768, Trảng Dài, Biên Hòa, Đồng Nai, Việt Nam.
• Điện thoại: 0902.337.365 – 0946.442.233.
• Form đăng ký: Điền form liên hệ tại đây.
• Email: info@Regreen.vn – Regreenvn@gmail.com.
• Website: www.regreen.vn

Câu hỏi thường gặp về ô nhiễm nước thải sinh hoạt

Ô nhiễm nước thải sinh hoạt có mùi như thế nào?

Mùi đặc trưng là hôi thối, nồng, giống mùi trứng thối do khí H₂S và chất hữu cơ phân hủy. Đây là dấu hiệu cảnh báo ô nhiễm nghiêm trọng.

Uống phải nước bị ô nhiễm nước thải sinh hoạt có nguy hiểm không?

Cực kỳ nguy hiểm. Có thể gây tiêu chảy cấp, ngộ độc, nhiễm ký sinh trùng và về lâu dài tăng nguy cơ ung thư. Cần đi khám và xử lý nguồn nước ngay lập tức.

Chi phí xử lý nước thải sinh hoạt cho hộ gia đình là bao nhiêu?

Tùy vào lưu lượng và công nghệ. Chi phí dao động từ vài triệu đến vài chục triệu. Giải pháp của Regreen tiết kiệm vận hành lâu dài. Hãy liên hệ để được báo giá chi tiết. [Hotline/Zalo: 0902.337.365]

Bao lâu thì nên vệ sinh hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt?

Nên vệ sinh 3–6 tháng/lần để đảm bảo hiệu quả. Regreen Việt Nam có dịch vụ bảo trì định kỳ và kiểm tra miễn phí.

Pháp luật Việt Nam quy định gì về xử lý nước thải sinh hoạt?

Hiện áp dụng QCVN 14:2008/BTNMT, QCVN 98:2025/BNNMT. Mọi hộ gia đình và doanh nghiệp đều phải xử lý nước thải đạt chuẩn trước khi xả ra môi trường. Nếu vi phạm sẽ bị xử phạt theo Nghị định 45/2022/NĐ-CP.